Bánh trôi nước không những là một món ăn truyền thống mang biểu tượng của sự sung túc, tròn đầy mà còn là nét đẹp văn hóa, gắn kết các thế hệ trong gia đình.
Ngày Đông chí
Ngày Đông chí là một trong 24 tiết khí quan trọng trong lịch âm của nhiều nền văn hóa phương Đông. Nhờ đó giúp người xưa có thể biết được quy luật vận hành của thời gian và tính toán thời gian hợp lý để phục vụ cho nhu cầu nông nghiệp. Đây cũng là ngày ngắn nhất và đêm dài nhất ở Bắc bán cầu và là thời điểm trái đất cách xa mặt trời nhất. Ngày này cũng báo hiệu thời tiết lạnh giá và có thể xuất hiện các hiện tượng băng giá hoặc mưa tuyết tai các vùng núi cao phía Tây Bắc của nước ta.
Ngày Đông chí, thường rơi vào khoảng các ngày 21 đến 23 tháng 12 hàng năm. Năm 2024, ngày Đông chí là ngày 21 tháng 12, đây là dịp để gia đình quây quần bên nhau và thưởng món bánh trôi nước hình tròn mang ý nghĩa đoàn viên, sum họp.
Bánh Trôi Nước
Món bánh trôi nước là món ăn không thể thiếu trong dịp Đông chí. Nguyên liệu chính của bánh trôi nước tại Hà Tiên gồm có nếp, đậu xanh, gừng, nước cốt dừa, mè rang, đường. Phần vỏ bánh được làm từ nếp xay hoặc bột nếp. Phần nhân thì làm từ đậu xanh bóc vỏ, được hấp chín và vo lại thành hình tròn. Ngoài ra còn một biến thể khác của bánh trôi nước mà người dân địa phương thường goi là “ỷ” là những cục bột nhỏ của bánh trôi nước được vo tròn và không có nhân. Bánh khi hoàn thành được múc ra chén chan với nước đường gừng nóng và nước cốt dừa, cùng rắc thêm mè rang.
Ở Hà Tiên, người dân thường chuẩn bị bánh trôi nước và ỷ từ sáng sớm để cúng gia tiên. Sau khi cúng xong, những người thân trong gia đình đoàn tụ cùng nhau trò chuyện, sum vầy và thưởng thức chiếc bánh trôi nước cùng nước gừng nóng hổi trong không khí se se lạnh của những cơn gió mùa Đông. Đây không những là một món ăn truyền thống mang biểu tượng của sự sung túc, tròn đầy mà còn là nét đẹp văn hóa, gắn kết các thế hệ trong gia đình. Với hương vị ngọt ngào của đường, thơm nồng của gừng, dẻo của bột nếp, bùi bùi của đậu xanh mang đến cảm giác ấm áp trong ngày Đông chí.